خرید سرور اختصاصی (Dedicated Server) یکی دیگر از روش های تامین زیرساخت IT است که در آن بر خلاف سرورهای ابری، منابع پردازشی ایجاد شده با هیچ کاربر دیگری به اشتراک گذاشته نمی شود. از آنجا که در این روش تمامی سخت افزارها و ظرفیت های یک سرور به طور کامل به یک سازمان اختصاص می یابد، سرعت پردازش داده ها و آپتایم سرور بهبود پیدا می کند و به دلیل اختصاصی بودن مدیریت سخت افزارها، کنترل سازمان بیشتر از حالتهای میزبانی اشتراکی است و طبعیتا می توان سطح امنیت بالاتری ایجاد کرد. با اینحال این روش خالی از اشکال نیست.

یکی از اصلی ترین عللی که سازمانها را در خرید سرورهای اختصاصی یا dedicated مردد می کند، هزینه بالای این مدل تامین زیرساخت است. زیرا فارغ از اینکه سازمان چه میزان از ظرفیت سرور تهیه شده را استفاده کند، باید هزینه اجاره کل سرور را پرداخت کند. همچنین این روشمیزبانی، انعطاف پذیری و مقیاس پذیری سرورهای ابری را ندارد زیرا مشخصات و ظرفیت هایی که در گام اول برای خرید (یا به عبارت درست تر اجاره) سرورهای اختصاصی تعریف می شوند، در میانه راه قابل تغییر نیستند و چنانچه نیاز به افزایش منابع باشد، انجام آن به سرعت ممکن نیست.
در ادامه قصد داریم درباره تفاوت سرورهای ابری با سرورهای اختصاصی یا همان Dedicated صحبت کرده و به این سوال پاسخ دهیم که استفاده از کدامیک بهتر است؛ سرور ابری یا سرور اختصاصی؟
تفاوت کارکرد سرور اختصاصی و ابری
تصمیم درباره روش میزبانی سرویس های سازمان و انتخاب میان یکی از این دو روش (یعنی خرید سرور اختصاصی و یا استفاده از فناوریهای ابری) همیشه یکی از تصمیم های دشوار برای مدیران است. زیرا هر کدام از این روش ها به تبع ماهیتی که دارند، می توانند مزیت های خاصی ایجاد کنند که در جای خود بسیار مهم هستند. پیش از پرداختن به ادامه این موضوع که کدامیک از این دو نوع روش میزبانی بهترند، باید درک درستی از روش عملکرد هر یک داشته باشیم.

در میزبانی با استفاده از یک سرور ابری، متناسب با نیاز مشتری و همینطور اپلیکشن مورد استفاده ممکن است دیتا روی یک یا چند ماشین مجازی توزیع شود. مشترکان سرور ابری با استفاده از این ماشین های مجازی، مدیریت داده های خود را انجام داده و به سرورهای مختلف دسترسی پیدا می کنند. در واقع فناوری رایانش ابری باعث می شود ارتباطی مجازی میان چندین سرور ایجاد شود و میزبانی داده ها در یک فضای موسوم به فضای ابری، میان این سرورها توزیع شود. گفتنی است بخش زیادی از کارهای مدیریت سرورهای ابری، بر عهده شرکت سرویس دهنده ابری است.
از سوی دیگر، در میزبانی با استفاده از خرید سرور اختصاصی یا همان Dedicated، تمام داده های سازمان سرویسگیرنده در یک سرور مشخص قرار داده می شوند و کل هزینه اجاره و مسئولیت مدیریت تمامی بخش های این سرور نیز به عهده همان سازمان و مدیران IT آن گذاشته می شود. در نتیجه شاخصترین تفاوت این دو روش میزبانی را میتوان در نوع توزیع اطلاعات، تفاوت در دسترسی ها و هزینه های تحمیل شده به سازمانها برای اجاره آن فضای میزبانی دانست.
دو راهی انتخاب بهترین روش میزبانی
پیش از هرچیز باید تاکید کرد که برتری هر یک از این دو روش تامین زیرساخت (خرید سرور اختصاصی و یا مهاجرت به زیرساختهای ابری)، کاملا به نوع کاربرد مورد انتظار سازمانها و شرایطی که دارند بستگی دارد. در نتیجه نمیتوان به صورت قطعی یکی از این دو روش را برتر از دیگری دانست. با اینحال سعی میکنیم با بیان مزیتهای غالب هر یکی از این دو روش، کلیاتی از اینکه کدام سرویس برای چه نوع کسبوکارهایی مناسبتر است ارایه کنیم.

مقیاسپذیری و صرفه اقتصادی؛ رمز محبوبیت سرور ابری
مقیاسپذیری و یا همان قابلیت توسعه آنی منابع به خواست مشترکان، یکی از قابلیتهای مهمی است که باعث محبوبیت سرورهای ابری در سالهای اخیر شده است. در یک سرور ابری، منابع حاصل از سختافزارهای چندین سرور مختلف، به صورت مجازی شده در اختیار مشترکان قرار میگیرد و آنها میتوانند هر زمانی که نیاز به افزایش ظرفیتهای سرور داشته باشند، درخواستی به شرکت ارائهدهنده خدمات ابری ارسال کنند و در کمتر از نیم ساعت تغییرات موردنیاز را دریافت کنند.
درحالی که در سرورهای Dedicated، منابع تخصیص داده شده به CPU، RAM و حافظه ذخیره سازی میزان مشخصی است و نمی توان در مواقع موردنیاز آن را به مقادیر دیگر تغییر داد. در نتیجه برای کسبوکارهایی که نیاز به مقیاسپذیری بالا و تغییر مقداری منابع پردازشی دارند، استفاده از سرور ابری مناسبتر بوده و هزینه کمتری را نیز متحمل کسبوکار میکند.
با توجه به کیفیت مقبول و هزینه نسبتا پایین زیرساختهای ارایه شده بر بستر ابر، به کسبوکارهای کوچک و متوسط توصیه میشود که ترجیحا برای تامین زیرساختهای IT خود از سرورهای ابری استفاده کنند. زیرا با استفاده از یک سرور ابری، حتی یک شرکت کوچک نیز میتواند خدمات زیرساختی باکیفیت و حرفهای مشابه آنچه شرکتهای بزرگ در اختیار دارند دریافت کند. با وجود توصیه به SME ها (Small and medium-sized enterprises) برای استفاده از سرور ابری به جای سرورهای اختصاصی، باید تاکید کرد که سرورهای ابری تنها مناسب کسبوکارهای کوچک و متوسط نیستند و بسیاری از کمپانیهای بزرگ و نامآشنا در سراسر جهان، سرویسهای خود را بر روی زیرساختهای ابری قرار میدهند.

قابلیت شخصیسازی؛ رمز محبوبیت سرور اختصاصی
ASP.NET، Node.js، PHP و Python که معمولا نیاز به تنظیمات اختصاصی و ایجاد محیطی کاملا شخصیسازی شده (Customized) دارند، حتما به یک سرور اختصاصی نیاز خواهند داشت.
از سوی دیگر، معمولا اپلیکیشنهای وب و موبایلی که بر بستر یک سرور اختصاصی قرار دارند، میتوانند عملکرد بهتری نسبت به قرار گرفتن بر زیرساختهای اشتراکی و ابری از خود نشان دهند؛ زیرا در یک سرور اختصاصی، منابع به میزانی بسیار بیشتر از نیاز واقعی در دسترس است و همین باعث میشود سرعت سرویس تا حدی افزایش پیدا کند. امکان پشتیبانی بهینه و مدیریت حجم زیادی از ترافیک باعث شده سرور اختصاصی برای کسبوکارهای حوزه تجارت الکترونیک (E-commerce) و رسانههای مختلف گزینه بسیار مناسب و محبوبی باشد. همین قابلیتها باعث شده که با وجود بهصرفهتر بودن هزینه استفاده از سرورهای ابری،گاهی سازمانها خرید سرور اختصاصی را ترجیح میدهند.
با این وجود باید تاکید کرد که در تامین زیرساخت به روش «خرید سرور اختصاصی»، مسیولیت تامین امنیت و مدیریت زیرساخت، تماما به عهده سازمان است. اگرچه این رویکرد باعث میشود سازمان بتواند کنترل بیشتری بر زیرساختهای خود داشته باشد، اما بار کاری زیادی متوجه تیم IT سازمان خواهد بود و چنانچه در بهکارگیری راهکارهای مدیریت امنیت زیرساخت خطایی رخ دهد، تمامی اطلاعات سازمان در معرض آسیب قرار خواهد گرفت.

جمع بندی:
در مجموع با توجه به تفاوت های ساختاری و عملکردی قابل توجه سرور اختصاصی (Dedicated) و ابری، سازمانها باید اولویت های خود را مشخص کنند و سپس زیرساخت مناسبی برای کسبوکار خود انتخاب کنند. برای کسبوکارهای کوچک، متوسط و رو به رشد که مقیاسپذیری بالا و به صرفه بودن هزینهها بسیار اهمیت دارد، استفاده از سرور ابری میتواند گزینه مناسبتری باشد.
درحالی که برای کسبوکارهایی که نیاز به شخصیسازی زیاد محیط، برنامه ها و ابزارها دارند، خرید سرور اختصاصی گزینه معقولتری است. باید تاکید کرد مسئولیت و بار کاری تیم IT سازمان در استفاده از سرورهای اختصاصی بسیار بالاتر از سرویس های ابری است. همچنین از آنجا که مدیریت زیرساختهای اختصاصی به عهده خود سازمان است، وجود یک نیروی متخصص که بتواند امنیت زیرساخت را تضمین کند و مدیریت بهینهای انجام دهد ضروری خواهد بود.
منبع :