تقریبا یک دهه پیش، اولین سرویس های ابری در اختیار گروهی از کاربران قرار گرفتند؛ اما امروزه این سرویس ها به حدی رواج پیدا کرده اند که همگی روزانه، حتی بدون آنکه متوجه باشیم، در حال استفاده از چندین سرویس ابری هستیم. در زمان استفاده از سرویس های آنلاینی مانند ایمیل و یا پیامرسانی مانند تلگرام و رد و بدل کردن انواع متن و فایل، یا هنگام تماشای یک فیلم و سریال از طریق شبکه نمایش خانگی، انجام یک بازی گروهی آنلاین و یا آپلود یک فایل بر روی اکانت دراپ باکس در واقع از یک سرویس ابری استفاده می کنیم.
اما اینها تنها بخش کوچکی از خدمات رایانش ابری قابل ارائه اند و و شرکتهای ارائه دهنده خدمات ابری روزانه برای تعداد قابل توجهی از مشتریان سازمانی و غیرسازمانی، سرویس های ابری فراهم می کنند.
انواع خدمات رایانش ابری
در ادامه با معرفی اصلی ترین دسته خدمات رایانش ابری، شاخص ترین مشخصات هر یک را بیان کرده و مثال هایی از هر کدام بیان میکنیم.
خدمات ابری زیرساختی
خدمات زیرساختی ابری یا به اصطلاح IaaS (Infrastructure as a Service) به مجموعه خدمات ابری اطلاق می شود که با هدف تامین زیرساخت های IT کسب‌وکارها ارائه می شوند. با مهاجرت به ابر، به جای آنکه سازمانها مجبور باشند تجهیزات سخت افزاری راه اندازی سرور را خریداری کرده و یک سرور اختصاصی برای خود ایجاد کنند، می توانند منابع موردنیاز را در قالب سرور مجازی و ابری از شرکت های ارائه دهنده خدمات ابری اجاره کنند.
به این ترتیب شرکت ارائه دهنده خدمات ابری می تواند تمامی سرورها، ماشین های مجازی (VMها)، فضای ذخیره سازی، شبکه ها و سیستم عامل هایی که سازمان برای پیشبرد اهداف خود به آنها نیاز دارد در اختیارش قرار دهد. مزیت بزرگ این روش بهبود انعطاف پذیری و دسترسی پذیری سرویس های موجود بر این سرورها، تسهیل امکان توسعه زیرساخت ها و بهینه شدن هزینه ها از طریق پرداخت به میزان مصرف (Pay as you go) است.
خدمات ابری سکو
با استفاده از خدمات ابری سکو یا به اصطلاحPaaS (Platform as a Service)، توسعه دهندگان اپلیکیشن و برنامه های کاربردی می توانند به محیط ابری ویژه ای دسترسی پیدا کنند که در آن تمامی منابع و ابزارهایی که برای طراحی و توسعه اپ ها و برنامه های ابری مورد نیاز است وجود دارد.
دسترسی به چنین محیطی نه تنها با کاهش پیچیدگی ها کار را برای توسعه دهندگان بسیار ساده ترمی کند، بلکه باعث کاهش هزینه ها و مدت زمان توسعه محصول نیز می شود. در سکوهای ابری توسعه دهندگان به هرآنچه برای توسعه نرم افزار و اپلیکیشن نیاز است – از سرور، فضای ذخیره سازی و شبکه سازی گرفته تا میان افزار، ابزارهای توسعه، هوش تجاری (BI)، سیستم های مدیریت دیتابیس و …- دسترسی خواهند داشت.
خدمات ابری نرم افزاری
استقبال به نرم افزارهای ابری روز به روز در حال افزایش است. در این روش به جای آنکه نرم افزارها در قالب یک DVD و لایسنس عرضه شوند که لازم باشد هر مشترک آن را بر روی کامیپوتر و یا گوشی خود نصب کند، عرضه نرم افزار بر روی فضای اینترنت انجام می شود. در نتیجه بدون نیاز به نصب و تنها از طریق اتصال به اینترنت از طریق هر مرورگر و هر سخت افزاری (اعم از کامپیوتر، لپتاپ، گوشی، تبلت و …)، می تواند به محیط کاربری آن نرم افزار وصل شد و کار را پیش برد.
در این مدل، سازمانها به جای فروش لایسنس، برای هر مشترک یک حساب کاربری ایجاد کرده و نام کاربری و رمز عبوری در اختیار وی قرار می دهند. مشترک با شارژ اکانت خود به مدت مشخص، می تواند از آن برنامه خاص استفاده کند.
با استفاده از نرم افزارهای ابری، دیگر نیازی به اعمال تنظیمات دوره ای و یا آپدیت نرم افزار نیست و تمام امور لازم برای نگهداری و بروزسانی نرم افزار توسط شرکت ارائه دهنده خدمات ابری انجام می شوند. نرم افزارهای مدیریت ارتباط با مشتریان یا CRM ابری یکی از شناخته شده ترین انواع نرم افزارهای ابری سازمانی است، که نیروهای فروش و مدیریت سازمانها را قادر می کند بتوانند از هرکجا به سیستم وصل شده و بدون الزام به حضور در محل سازمان، کار خود را انجام دهند.
آن دسته از خدمات ابری که در دسته SaaS دسته بندی می شوند، بیشترین ارتباط و تاثیر را بر کاربران نهایی دارند، در نتیجه ارزشهای خلق شده در این دسته خدمات ابری، عموما برای کاربران بسیار محسوس است. این درحالی است که خدمات ابری دسته PaaS بیشتر مورد توجه برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزار و اپلیکیشن قرار میگیرد و خدمات ابری IaaS، بیشتر مخاطبان سازمانی دارد.
مدلهای ارائه خدمات رایانش ابری
ابر عمومی
آن دسته از خدمات ابری که از طریق فضای وب و اینترنت قابل دسترسی است خدمات ابری عمومی خوانده می شود. سرویس های اسلک (Slack)، آفیس 365، ترلو، دراپ باکس (DropBox)، جیمیل (Gmail) شماری از محبوب ترین خدمات ابری عمومی هستند که از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می گیرند.
طبق اعلام IDC، ارزش بازار جهانی خدمات ابری عمومی در سال 2020 (شامل IaaS، SISaaS (System Infrastructure Software as a Service)، PaaS و SaaS) با رشد 24.1 درصدی به 312 میلیارد دلار رسیده است. در این گزارش، شرکتهای Amazon Web Services، Microsoft، Salesforce.com، Google و Oracleبه عنوان 5 سرویس دهنده برتر ابری دنیا معرفی شده اند. پیش بینی می شود ارزش بازار خدمات ابری تا سال 2025 به 1.3 تریلیون دلار برسد.
مهم ترین مزایای خدمات ابری عمومی عبارتند از:
- قابلیت دسترسی به منابع در مقیاس گوناگون
- انعطاف پذیری در ارائه و دریافت خدمات ابری مختلف
- مدیریت ساده تر
- هزینه کمتر
ابر خصوصی
در مدل ارائه خدمات ابری خصوصی، دسترسی به تمامی داده ها، برنامه ها و اپلیکیشن‌ها فقط از طریق زیرساخت های اختصاصی و داخلی شرکت و آن هم برای افراد منتخب شرکت میسر است. در نتیجه می توان ریسک حملات سایبری را تا حدی کاهش داد و از آسیب پذیری آنها کاست. شرکتها عموما داده های حساسی را که اهمیت بالاتری دارند، بر روی ابر خصوصی نگهداری میکنند. بازار خدمات ابری خصوصی معمولا کوچکتر از دیگر مدل های سرویس ابری است. به طوری که طبق آمارهای IDC، ارزش آن در سال 2021 چیزی در حدود 5 میلیارد دلار برآورد شده و پیش بینی می شود با نرخ رشد 31 درصدی، به رشد خود ادامه دهد.
ابر هیبرید
در این مدل از ارائه خدمات ابری که ترکیبی از دو مدل قبل است، بخشی از خدمات بر بستر ابر عمومی عرضه شده و بخشی دیگر در ابرهای خصوصی قرار داده می شوند. به این ترتیب علاوه بر بهره‌مندی از انعطاف‌پذیری بالا و دسترسی‌پذیری خوب ابر عمومی، می توان از امنیت بالاتر ابر خصوصی برای بخش خاصی از داده بهره برد.
جمع بندی
در مجموع فارغ از مدلی که خدمات رایانش ابری در قالب آن ارائه می شوند، می توان این خدمات را به سه دسته کلی خدمات ابری زیرساختی، خدمات ابری سکو و نرم افزارهای ابری تقسیم کرد. با وجود آنکه خدمات ابری محدود به این سه دسته نیستند، اما مهم ترین و پرکاربردترین خدمات را می توان متعلق به این دسته ها دانست. انعطاف پذیری بالا، دسترسی‌پذیری خوب و هزینه مقرون‌به‌صرفه خدمات ابری (پرداخت به میزان مصرف) باعث شده که روز به روز بر محبوبیت این خدمات در میان شرکتها افزوده شود و ارزش جهانی این بازار با رشد همراه باشد.
منابع:
این مقاله را به اشتراک بگذرید
