جایگاه هوش مصنوعی در بازار کار ایران

هوش مصنوعی دیگر متعلق به جهان آینده نیست؛ بلکه همین حالا در حال تغییر دادن دنیای کار است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، هوش مصنوعی در تولید، خدمات و حتی تصمیم‌گیری‌های سازمانی نقش مستقیم دارد. اما هوش مصنوعی در ایران مسیر متفاوتی را طی می‌کند؛ مسیری کندتر، پیچیده‌تر و شاید خطرناک‌تر از آنچه به‌نظر می‌رسد.

تأثیر هوش مصنوعی در ایران و جهان

در کشورهای توسعه‌یافته، بسیاری از مشاغل از هوش مصنوعی برای تسریع فرآیندها استفاده می‌کنند. هوش مصنوعی به روندهای مختلف مشاغل از جمله تولید محتوا، خدمات مالی، مدل‌های زبانی و یادگیری ماشین سرعت بخشیده و بسیاری از فعالیت‌های تکرارشونده را خودکار کرده است.
اما در ایران، این تغییر هنوز به‌طور گسترده حس نمی‌شود. بخشی از این تفاوت به نبود زیرساخت‌های AI-ready در ایران برمی‌گردد، بخشی هم به ساختار اقتصادی که هنوز برای این تحول آماده نیست.

زیرساخت‌های هوش مصنوعی در ایران؛ حلقه‌ گمشده‌ تحول دیجیتال

در کشورهایی که زیرساخت‌های فناوری آماده‌ای دارند، پیاده‌سازی هوش مصنوعی نیاز به زمان یا سرمایه‌گذاری سنگینی ندارد. سازمان‌ها داده‌های ساختاریافته دارند، قوانین حریم خصوصی شفاف است و سرویس‌های ابری با سرعت و امنیت بالا در دسترس‌اند.
در مقابل، زیرساخت‌های AI-ready در ایران هنوز در مرحله‌ شکل‌گیری‌اند. نبود دسترسی پایدار به مدل‌های جهانی و چالش‌های سخت‌افزاری باعث شده روند پذیرش کند شود. همین موضوع، شکاف بین بازار کار ایران و جهان را عمیق‌تر می‌کند.

چرا تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل در ایران کندتر است؟

عامل اقتصادی را نباید نادیده گرفت. در بسیاری از کشورها، هزینه‌ استخدام نیروهای انسانی بالاست، بنابراین استفاده از هوش مصنوعی برای کارفرما صرفه‌ اقتصادی دارد. اما در ایران، اختلاف بین هزینه‌ نیروی انسانی و هزینه‌ فناوری آنچنانی نیست، در نتیجه انگیزه‌ جایگزینی پایین‌تر باقی می‌ماند.
این باعث می‌شود تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل ایرانی دیرتر دیده شود، اما این تأخیر دال بر مزیت نیست. چون بهره‌وری به سرعت جهانی رشد نخواهد کرد و توسعه‌‌ای که جهان از آن بهره‌مند می‌شود برای ما حاصل نخواهد شد.

آینده‌ بازار کار ایران با هوش مصنوعی؛ فرصت یا هشدار؟

کندی تحول شاید در ظاهر فرصتی برای آماده‌سازی باشد، اما در عمل، جهان منتظر ما نمی‌ماند. هرچه دیرتر فناوری هوش مصنوعی وارد چرخه‌ اقتصاد شود، شکاف نوآوری و بهره‌وری بیشتر خواهد شد.
پرسش مهم این است که آیا می‌توانیم از هوش مصنوعی در ایران برای جهش بهره‌وری استفاده کنیم یا درگیر همان الگوی تکراری عقب‌ماندن می‌شویم؟

هادی محمدآبادی مدیرعامل جاب‌ویژن و احمد حسنی مدیر منابع انسانی همکاران سیستم در پادکست ابری‌تاک


برای بررسی‌های عمیق‌تر این موضوع داغ و حیاتی با افتخار دعوت می‌کنیم شنونده و بیننده این قسمت از ابری‌تاک با حضور مدیرعامل جاب‌ویژن، آقای هادی محمدآبادی و مدیر منابع انسانی همکاران سیستم، آقای احمد حسنی باشید.